کد مطلب:28782 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:99

پافشاری سپاهیان بر جنگ با خوارج، پیش از حرکت به شام












2699. مروج الذّهب:علی علیه السلام در [ شهرِ] اَنبار فرود آمد و لشكریان، پیرامونش فراهم آمدند. پس وی برای مردم خطبه خواند و آنان را به جهاد برانگیخت و گفت:«به سوی كُشندگانِ مهاجران و انصار روانه شوید، كه آنان دیری در فرو نشاندنِ نور خدا كوشیدند و مردم را به جنگ با پیامبر خدا و همراهانش ترغیب كردند.

هَلا كه پیامبر خدا مرا به جنگ با قاسطین (ستم پیشگان) فرمان داد؛ و آنان همینان اند كه به سویشان روان شده ایم؛ و [ نیز] با ناكثین (پیمان شكنان) - همانان كه از جنگ با ایشان فراغت یافتیم - و [ همچنین] با مارقین (برون شدگان از دین)، كه هنوز با آنان رویارو نشده ایم. پس به سوی قاسطین روان گردید كه از خوارج برای ما خطرناك ترند.

حركت كنید به جانب جماعتی كه با شما می جنگند تا خود به سلطه رسند و مردم، ایشان را صاحب اختیار خود گردانند و آنان، بندگان خدا را برده خود سازند و اموالشان را دست به دست گردانند».

امّا لشكریان جز این را نپذیرفتند كه نخست با خوارج بجنگند. پس علی علیه السلام به سوی ایشان حركت كرد.[1].

2700. تاریخ الطبری - به نقل از ابو صَلْت تَیْمی -:به علی علیه السلام خبر رسید كه مردم می گویند:كاش علی ما را به سوی این حَروریه روان می ساخت تا نخست با ایشان بجنگیم؛ و هر گاه از آنان فارغ می شدیم، ما را از آن جا به سوی آنها (شامیان) كه جنگ با آنان سزاست، حركت می داد.

پس علی علیه السلام در میان مردم برخاست و از پی سپاس و ستایش خدا گفت:«امّا بعد؛ مرا خبر رسیده كه گفته اید كاش امیر مؤمنان ما را به سوی این خوارج كه بر ما شوریده اند، می بُرد و نخست با آنان می جنگیدیم و هر گاه از ایشان فارغ می شدیم، ما را به سوی (شامیان) كه جنگ با آنان سزاست، روانه می ساخت.

همانا آن گروه دیگر، غیر از خوارج، برای ما خطرناك ترند. پس از یاد آنان برون آیید و به جنگ كسانی روید كه با شما می جنگند تا حكمرانانی سركش شوند و بندگان خدا را برده خود سازند».

آن گاه، مردم از هر سوی ندا دادند:ای امیر مؤمنان! ما را به هر سوی می پسندی، روان كن.[2].

2701. الإمامة و السیاسة:علی علیه السلام در میان كوفیان به خطابه برخاست و گفت:«امّا بعد؛ مرا خبر رسیده كه گفته اید:ای كاش امیر مؤمنان ما را به سوی این خوارج می بُرد كه بر ما شوریده اند تا نخست با آنان بجنگیم. امّا آن گروهِ غیر از این خوارج، برای امیر مؤمنان خطرناك ترند. روان شوید به سوی گروهی كه با شما می جنگند تا در زمین، سر كشانه حكمرانی كنند و مؤمنان آنان را صاحب اختیار خویش سازند و ایشان، بندگان خدا را به بندگی گیرند. و از یاد خوارج درگذرید».

پس جماعت از هر سو ندا دادند:ای امیر مؤمنان! ما را به هر سوی كه خواهی، روان كن، كه ما حزب و یاوران توایم؛ با هر كه دشمن تو باشد، دشمنی می ورزیم؛ و هر كه را به تو و فرمانبرداری ات روی كند، همراهی می كنیم. پس ما را به سوی دشمن خود، هر جای كه باشد، روان ساز، كه سپاه تو به اندكی و ناتوانی گِردت نمی آید، بلكه دل های پیروانت در همدستی برای یاری كردنت و كوشش در جهاد با دشمنت، همانند دل یك مرد است.

ای امیر مؤمنان! به پیروزی شادمان باش و به سوی هر یك از دو گروه كه خواهی، حركتمان ده، كه ما پیرو توایم؛ پیروی كه در فرمان بردن از تو و جهاد با مخالفانت، امید پاداشِ شایسته از خداوند دارد و از این كه تو را تنها گذارد، از خدای می ترسد و سرپیچی از فرمانت عذابی سخت دارد».

پس بر گوش به فرمان بودن و اطاعت [ از فرمان او] با وی بیعت كردند و او بر ایشان شرط كرد كه به كتاب خدا و سنّت پیامبرش پایبند باشند.[3].









    1. مروج الذهب:415/2، مسند ابن حنبل:706/1981.
    2. تاریخ الطبری:80/5، الكامل فی التاریخ:402/2.
    3. الإمامة والسیاسة:166/1.